Biegunka u dzieci

Biegunka – z pozoru częsta i niegroźna, dla dzieci może być nawet zabójcza. Dlaczego występuje u maluszków, jak sobie z nią radzić i co zrobić, by nie doszło do groźnych komplikacji?

Przyczyny biegunki u dzieci

Przyczyn biegunki u dziecka może być wiele. Zależnie od tego, co wywołało biegunkę, zaobserwować można różne objawy towarzyszące. Najczęściej biegunka u dzieci jest wynikiem zakażenia rotawirusami lub wywołana jest bakteriami. W pierwszym przypadku pojawienie się biegunki może być poprzedzone objawami przeziębienia. Dość często biegunka występuje wskutek leczenia antybiotykowego, ponieważ antybiotyki naruszają równowagę mikrobiologiczną w jelitach malca. Inne przyczyny wystąpienia luźnych stolców u dziecka, to m.in. zatrucie pokarmowe, alergia lub nietolerancja pokarmowa, ząbkowanie.

Różny przebieg biegunki u dzieci

Biegunka u dziecka może przyjąć różną formę. O biegunce łagodnej mówimy wtedy, gdy dziecko przez 3-5 dni oddaje nieco więcej stolców, niż zazwyczaj i kiedy są one wodniste. Taka biegunka zwykle mija sama i nie stanowi podstawy do konsultacji ze specjalistą, pod warunkiem, że opiekunowie dziecka przestrzegają podstawowych zasad, tzn. pilnują, by nie doszło do odwodnienia i stosują u dziecka ścisłą dietę. Biegunka ostra to stan, w którym dziecko oddaje znacznie więcej stolców niż zwykle, są one wodniste, nierzadko z domieszką śluzu lub krwi, a objawami towarzyszącymi są: silny ból brzucha, wysoka gorączka, czasem również wymioty. U niemowląt karmionych piersią, o ostrej biegunce mówi się przy minimum 6 luźnych stolcach na dobę, a u niemowląt karmionych sztucznym pokarmem – przy minimum 3 luźnych stolcach. Wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem jest biegunka przewlekła, utrzymująca się od 10-14 dni. Zazwyczaj jest ona symptomem innej, bardziej złożonej choroby i taka sytuacja wymaga dokładnego przebadania dziecka.

Powikłania biegunki u dzieci

W przypadku biegunki, zwłaszcza u najmłodszych dzieci (w wieku do trzech lat), bardzo ważne jest szybkie wdrożenie leczenia, by uniknąć groźnych dla życia malucha powikłań. Najpowszechniejszym, a zarazem najpoważniejszym powikłaniem przy ostrej biegunce, jest odwodnienie organizmu. O odwodnieniu mówimy, gdy utrata wody z organizmu wynosi minimum 1% masy ciała. Gdy organizm utraci 3% wody w stosunku do ciężaru ciała, wyraźnie widoczne są skutki odwodnienia, do których należą: suchość warg, języka i błon śluzowych jamy ustnej, gęsta ślina, małe ilości oddawanego moczu (dodatkowo, mocz ma ciemne zabarwienie), a później nawet zupełny brak moczu, płacz bez łez, zapadnięte ciemiączko i oczy, szara i chłodna skóra, pozbawiona elastyczności. Jeśli odwodnionemu dziecku nie zostanie udzielona natychmiastowa pomoc, może ono zapaść w śpiączkę.

W przypadku niemowląt groźnym powikłaniem jest także zapalenie skóry w wyniku odparzenia. Luźne stolce bardzo szybko doprowadzić mogą do podrażnienia wrażliwej skóry dziecka, a jeśli skóra, w którą wdał się stan zapalny, nadal będzie narażona na kontakt z bakteriami, obecnymi w kale, dojść może do poważnego zakażenia. Dlatego należy szczególnie dokładnie myć dziecko i stosować preparaty przeciwko odparzeniom, a jeśli mimo to dojdzie do podrażnienia skóry, należy zgłosić się do lekarza po maść z antybiotykiem.

Jak sobie radzić z biegunką u dziecka?

Istnieją zarówno środki zapobiegawcze, zmniejszające ryzyko wystąpienia biegunki u dziecka, jak i sprawdzone sposoby na biegunkę u dziecka, gdy dolegliwość wystąpi. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia biegunki, należy:

– przed upływem 6 miesiąca życia zaszczepić dziecko przeciwko rotawirusom,

– przestrzegać podstawowych zasad higieny, myć ręce przed kontaktem z dzieckiem oraz przed przygotowywaniem posiłków, wyparzać butelki i dokładnie myć naczynia, w odpowiednich warunkach przechowywać pożywienie,

– przy kuracji antybiotykowej pamiętać o podawaniu leku osłonowego.

Jeśli u dziecka pojawi się biegunka, trzeba pamiętać o odpowiednim nawodnieniu. Gdy dziecko ma więcej niż 6 miesięcy, najlepszym sposobem na uniknięcie odwodnienia, jest podawanie doustnych płynów nawadniających, które – oprócz wody – posiadają elektrolity oraz odpowiedni poziom glukozy. Małym dzieciom można podawać przegotowaną wodę lub napar z kopru włoskiego. Dziecku, cierpiącemu na biegunkę, należy wdrożyć ścisłą dietę, stopniowo rozszerzaną o kolejne produkty spożywcze. Po konsultacji z pediatrą, można dziecku podawać probiotyki, które przyspieszą odnowę flory bakteryjnej.